Στη στήλη μας “Sexperts” μιλάμε με άτομα που εργάζονται στον τομέα της σεξουαλικής υγείας και τα ρωτάμε για όσα θα θέλατε να μάθετε. Σήμερα φιλοξενούμε την Αμαλία Μανωλοπούλου, υπεύθυνη του Thessaloniki Checkpoint, η οποία εργάζεται στο χώρο αυτό σχεδόν μια δεκαετία. 

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με αυτό τον τομέα;

Προέρχομαι από έναν ετερόκλητο κλάδο, αυτόν της εκπαίδευσης. Ξεκίνησα τον εθελοντισμό στη Θετική Φωνή, έχοντας γνωρίσει για πρώτη φορά έναν οροθετικό άνθρωπο, εντελώς συμπτωματικά σε μια πολιτική εκδήλωση. Οι γνώσεις μου ως προς τον HIV και τα νέα ιατρικά δεδομένα σε εκείνη τη φάση της ζωής μου, ήταν πολύ περιορισμένες. Για την ακρίβεια, είχα μείνει στο θάνατο του ανεπανάληπτου Freddie Mercury από AIDS…  Μέσα από τη μετάφραση επιστημονικών άρθρων, έτσι ξεκίνησε η εθελοντική μου εργασία, ένας καινούργιος κόσμος ανοίχτηκε μπροστά μου. Παράλληλα, όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που γνώρισα στην πορεία, η σπίθα που είδα στο βλέμμα τους, το πείσμα και η αποφασιστικότητα τους να ζήσουν στο φως, η συνέπεια που τους διακρίνει ακόμη και σήμερα να βρίσκονται ακούραστα στην υπηρεσία του ευάλωτου ανθρώπου, με συγκίνησαν βαθιά. Συνειδητοποίησα πως είχε έρθει και για μένα εντελώς αναπάντεχα και απροσδόκητα η στιγμή να σπάσω τα στεγανά μου, να πάψω να βλέπω τη ζωή με τρόπο γραμμικό και να τολμήσω να ξεκινήσω αυτή τη νέα διαδρομή, όταν μου προτάθηκε. Βασικά, για να ακριβολογήσω, μάλλον μου ανακοινώθηκε!

Τι σου αρέσει περισσότερο στη δουλειά σου;

Το ταξίδι μέσα από τις ιστορίες των ανθρώπων που είναι μοναδικές και γι’ αυτό ξεχωριστές, όπως άλλωστε αναμφίβολα μοναδικός και ξεχωριστός είναι ο κάθε άνθρωπος. Το όραμα για έναν καλύτερο, πιο δίκαιο και ισότιμο κόσμο που, πρέπει να, είναι εφικτός. Η πληρότητα που νιώθω όταν έχω την τιμή να κερδίσω το πιο ειλικρινές χαμόγελο, από εκείνα που κουβαλάς για πάντα στην ψυχή σου ως αξία ανεκτίμητη.

Πώς είναι να ανακοινώνεις σε κάποιο άτομο ότι έχει ένα αντιδρών (θετικό) τεστ HIV;

Σίγουρα δεν είναι μια ευχάριστη στιγμή ούτε για μένα ούτε για το άτομο που έχω απέναντι μου. Ας μου επιτραπεί να πω ότι καλούμαι να κάνω διαχείριση κρίσης ή, όπως πρόσφατα άκουσα σε ένα εκπαιδευτικό και πολύ μου άρεσε οπότε και θα το χρησιμοποιήσω, «συνοδεία» στην κρίση που προκύπτει. Αν μη τί άλλο, ένα αντιδρών (θετικό) αποτέλεσμα στον HIV, είναι ένα νέο δεδομένο, ένα νέο κεφάλαιο που ξεκινά στη ζωή του ατόμου και για το οποίο θα χρειαστεί χρόνο και χώρο ώστε να το κατανοήσει και σιγά σιγά να μάθει να ζει με αυτό.

Το βέβαιο πάντως είναι ότι επειδή τα επόμενα βήματα μετά την ανακοίνωση είναι πολύ συγκεκριμένα, η συνοδεία στην κρίση γίνεται πρωτίστως σε πρακτικό επίπεδο διασύνδεσης σε Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων. Σε αυτό το στάδιο είναι που αρχίζει να διαφαίνεται η δυνατότητα για χτίσιμο σχέσης εμπιστοσύνης με το ωφελούμενο άτομο και, κατά τη γνώμη μου,  αυτό αποτελεί πολύ μεγαλύτερη πρόκληση συγκριτικά με την αρχική ανακοίνωση του αποτελέσματος.

Πες μας για μια δύσκολη στιγμή της εργασιακής εμπειρίας σου αυτά τα χρόνια.

Πολλές. Τίποτα ωστόσο πιο δύσκολο από το να κλείνεις την πόρτα φεύγοντας και να συνειδητοποιείς πως οι στιγμές αυτές δεν έχουν μείνει πίσω, τις κουβαλάς μαζί σου και σου «στοιχειώνουν» τον προσωπικό σου χρόνο/χώρο.

Πιστεύεις ότι η νεότερη γενιά (18-25 ετών) έχει περισσότερες γνώσεις στο κομμάτι της σεξουαλικής υγείας από ότι είχαν προηγούμενες γενιές στην αντίστοιχη ηλικία;

Η νεότερη γενιά που ανήκει σε αυτή την ηλικιακή ομάδα έχει οπωσδήποτε περισσότερα ερεθίσματα όπως και πανεύκολη πρόσβαση στην κάθε είδους πληροφορία μέσω του διαδικτύου. Μεγαλώνουν άλλωστε και ενηλικιώνονται στην εποχή της ιλιγγιώδους ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας, που όμως δεν συνεπάγεται απαραίτητα και περισσότερη γνώση. Συνήθως απουσιάζει η κριτική σκέψη στην αναζήτηση και κατόπιν στην επεξεργασία της πληροφορίας, πράγμα που δημιουργεί σύγχυση και αβεβαιότητα. Ειδικά αν μιλάμε για τη σεξουαλική υγεία, στη χώρα μας συγκεκριμένα που δυστυχώς απουσιάζει το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, πολλά νέα παιδιά αναζητούν την πληροφορία με όχι ενδεδειγμένο τρόπο, σε πορνογραφικό υλικό για παράδειγμα, όπως γινόταν και στο παρελθόν. Πολλές φορές έχω την αίσθηση πως όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν, όπως έλεγε κι ο αξέχαστος Μανώλης Ρασούλης.

Πες μας μια σύντομη συμβουλή για την πρόληψη και την προαγωγή της σεξουαλικής υγείας.

Θα προτιμήσω να κάνω προτροπή. Συμβουλές συνήθως δίνουν οι γονείς!

Το κάθε σεξουαλικά ενεργό άτομο θα ήταν χρήσιμο να ενημερώνεται σωστά, να παίρνει τις απαραίτητες προφυλάξεις και σε επίπεδο πρόληψης να εξετάζεται τακτικά για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, να παρακολουθεί τυχόν αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα. Οτιδήποτε παρακολουθείται ιατρικά, παύει να είναι επικίνδυνο ή/και καταληκτικό. Το ίδιο ισχύει σήμερα ακόμη και για τον HIV που πια δεν οδηγεί στην κατάσταση AIDS, thing of the past. Κι αυτό χάρη στα σύγχρονα, ιδιαίτερα αποτελεσματικά αντιρετροϊκά φάρμακα που θέτουν τον ιό σε καταστολή και καθιστούν τον οροθετικό άνθρωπο μη μεταδοτικό, υγιή και με προσδόκιμο ζωής εφάμιλλο του οροαρνητικού γενικού πληθυσμού.

Σε επίπεδο προαγωγής της σεξουαλικής υγείας, οι νέες γενιές έχουν καθήκον να αγωνιστούν και να διεκδικήσουν ποιοτική εκπαίδευση στα σχολεία. Κατά τη γνώμη μου αυτό θα συμβεί όταν ιδανικά γίνει ο διαχωρισμός Κράτους-Εκκλησίας. Ενδεικτικά, η ένταξη του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής θα πρέπει να αποτελεί πάγιο αίτημα μιας κοινωνίας. Δεν είναι δυνατόν σήμερα, σε ευρωπαϊκή χώρα όπως θεωρείται η Ελλάδα, να μην έχει κατακτηθεί ακόμη το αυτονόητο.