Τι πρέπει να γνωρίζω για την ευλογιά των πιθήκων

Η εμφάνιση ολοένα και αυξανόμενου αριθμού κρουσμάτων της “ευλογιάς των πιθήκων” σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει δημιουργήσει ποικίλες αντιδράσεις και έγινε αφορμή για έναν νέο κύκλο αντι-επιστημονικών, λανθασμένων και επικίνδυνων συνδέσεων.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕCDC), το πρώτο κρούσμα “ευλογιάς των πιθήκων” αναφέρθηκε από την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA) στις 7 Μαΐου 2022. Έκτοτε ο αριθμός των κρουσμάτων έχει ανέβει ραγδαία.

Ως κέντρο πρόληψης κρίνουμε απαραίτητο να ενημερώσουμε σχετικά με την ασθένεια και να διορθώσουμε τις ανακρίβειες που ακούστηκαν τις προηγούμενες ημέρες.

Η “ευλογιά των πιθήκων” μεταδίδεται συνήθως μετά από κοντινή επαφή με ζώα που φέρουν τον ιό. Παρόλα αυτά, μπορεί να μεταδοθεί και από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω:

– της στενής επαφής με (μεγάλου μεγέθους – αντίθετα με τον COVID που μεταδίδεται με μικροσκοπικές) αναπνευστικές εκκρίσεις

– της επαφής με τα εξανθήματα ή με αντικείμενα που έχουν πρόσφατα εκτεθεί στον ιό

Η μετάδοση μέσω σταγονιδίων συνήθως απαιτεί παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή.

Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξανθήματα, που συνήθως ξεκινούν από το κεφάλι και επεκτείνονται στον κορμό και εμφανίζονται αρχικά με τη μορφή κηλίδων που εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες ή φλύκταινες και που τελικά υποχωρούν.

Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια ήπια νόσο που διαρκεί μερικές εβδομάδες και ως επί το πλείστον δύναται να αυτοϊαθεί. Μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρή νόσηση σε βρέφη ή σε άτομα με πολύ αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Παρά τις λανθασμένες αντιλήψεις που πιθανώς έχουν επικρατήσει τις τελευταίες μέρες, η ασθένεια αυτή δεν είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, αν και η σεξουαλική επαφή – ως παράδειγμα στενής επαφής – μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα μετάδοσης.

Η μετάδοση μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε άτομο σε ένα άλλο, και οι στιγματιστικές δηλώσεις και η αναπαραγωγή τους από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μας θυμίζουν σκοτεινές σελίδες της ιστορίας ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν ένα εφησυχασμό προς τον ευρύτερο πληθυσμό αυξάνοντας τον κίνδυνο έκθεσης και μετάδοσης.

Η σύνδεση του σεξ μεταξύ ανδρών και της ασθένειας αυτής στιγματίζει περαιτέρω μια ήδη περιθωριοποιημένη κοινωνική ομάδα, ενώ θα έπρεπε να γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος που έχουν γίνει στη διαχείριση του HIV/AIDS, τις συνέπειες των οποίων αντιμετωπίζουμε ακόμη και σήμερα. Είναι αντι-επιστημονικό και λάθος να μιλάμε για ιό που επηρεάζει και αφορά μόνο τους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες. Ο λόγοι για τους οποίους κρούσματα καταγράφονται να επηρεάζουν δυσανάλογα τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα ποικίλουν κι οφείλονται εν μέρει στην εγρήγορση και αυξημένη ενημέρωση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων γύρω από τέτοια θέματα.

Όπως επισήμανε η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για το AIDS (UNAIDS), ορισμένες αναφορές για την ευλογιά των πιθήκων σχετικά με άτομα Αφρικανικής καταγωγής και την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ ενισχύουν τα ομοφοβικά και ρατσιστικά στερεότυπα και επιδεινώνουν το στίγμα. Αντίστοιχα, ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του London School of Economics – LSE, ζήτησε να σταματήσει ο στιγματισμός του gay σεξ, καθώς λανθασμένα έχει ειπωθεί ότι η “ευλογιά των πιθήκων” είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που αφορά κυρίως ομοφυλόφιλους.

Σε ό,τι αφορά στο επίπεδο της πρόληψης, αυτό που συνίσταται, μεταξύ άλλων από τον επιδημιολόγο Γιάννη Μαμελετζή, είναι η επαγρύπνηση σχετικά με την έναρξη ενδεικτικών συμπτωμάτων, ιδιαιτέρως εξανθημάτων ή φουσκάλων στο σώμα.

Εάν παρατηρήσετε την έναρξη των συμπτωμάτων της “ευλογιάς των πιθήκων” – ιδιαίτερα εάν εντοπίσετε εξάνθημα ή φουσκάλες στο σώμα σας, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για συμβουλές ή στο τηλεφωνικό κέντρο του ΕΟΔΥ: 210 5212054 (24ωρη γραμμή).