PrEP چیست؟
PrEP مخفف Pre-Exposure Prophylaxis (پیشگیری قبل از مواجهه) است. این نوعی درمان با قرص است که معمولاً هر روز مصرف می‌شود و با نرخ موفقیت حدود 99% از فرد در برابر ویروس HIV محافظت می‌کند. افراد HIV-منفی آن را مصرف می‌کنند، تا HIV آنها منفی باقی بمانند. PrEP یک داروی ضد رتروویروسی از همان نوعی است که برای افراد HIV-مثبت به عنوان بخشی از درمان آنها تجویز می‌شود. PrEP در چندین کشور در سراسر دنیا (اعم از فرانسه، نروژ، ایالات متحده آمریکا، کانادا، کنیا، تایلند، و آفریقای جنوبی) موجود است، اما هنوز در کشور ما در دسترس نیست.
آیا PrEP را باید هر روز مصرف کرد؟
در مطالعات اخیر بررسی شده است که اگر PrEP در دفعات کمتر، و به طور خاص مستقیماً قبل و بعد از رابطه جنسی مصرف شود، آیا به همان اندازه می‌تواند تاثیرگذار باشد یا خیر. این شیوه در بین افرادی که از قبل می‌دانند چه زمانی مقاربت جنسی خواهند داشت، متداول‌تر است. بسیاری از محققان معتقد هستند هنوز پرسش‌هایی درباره مصرف غیر روزانه وجود دارد که باید به آنها پاسخ داده شود.
تا کنون، مصرف روزانه PrEP تنها راهبرد برای حفاظت در برابر ویروس HIV است که ثابت شده در آزمایش‌هایی با مقیاس بزرگ کاملاً تاثیرگذار است. تمام تحقیقاتی که به تایید درمان در آمریکا منجر شده اند، بر مبنای دوز روزانه (1 قرص در هر روز) بودند، در حالیکه تحقیقات در بریتانیا نیز مصرف روزانه را بررسی کرده است. این بدان معنا نیست که نمی‌توان آن را به روش‌های مختلف مصرف کرد، به خصوص وقتی در نظر داشته باشید که بسیاری از شرکت‌کنندگان در تحقیق نمی‌توانستند رژیم روزانه را رعایت کنند. سایر شیوه‌ها نیز ممکن است تاثیرگذار باشند، اما هنوز شواهد معتبر بسیار کمی برای پشتیبانی از این موضوع وجود دارد.
PrEP چگونه کار می‌کند؟
اگر فرد دریافت‌کننده PrEP در معرض ویروس HIV قرار بگیرد، دارو از نفوذ ویروس به داخل سلول‌های بدن و تکثیر آن جلوگیری می‌کند. این امر جلوی قرار گرفتن ویروس HIV در بدن را می‌گیرد، در نتیجه از قرار گرفتن فرد مصرف‌کننده PrEP در معرض HIV پیشگیری می‌کند.
چقدر طول می‌کشد تا تاثیر بگذارد؟
تحقیقات تا کنون نشان داده است که PrEP باید هر روز به مدت 4 تا 7 روز مصرف شود تا به سطح محافظتی مورد نیاز در خون و مقعد برسد. با این وجود، برای دستیابی به سطح داروی محافظتی دلخواه در واژن و گردنه رحم، به زمان بیشتری نیاز است؛ ممکن است لازم باشد افراد هر روز به مدت سه هفته PrEP مصرف کنند قبل از اینکه سطح دارو به میزان محافظت دلخواه در برابر HIV برسد.
آیا عوارض جانبی وجود دارد؟
اکثر افرادی که PrEP مصرف می‌کنند، هیچ عوارض جانبی را تجربه نمی‌کنند. در صورت بروز عوارض جانبی، معمولاً این عوارض ظرف چند هفته از بین می‌روند. ممکن است آنها شامل احساس ناراحتی در معده، سردرد، یا خستگی شوند. فقط تعداد کمی از شرکت‌کنندگان در تحقیق “PROUD” بروز عوارض جانبی را گزارش کردند و تقریباً تمام افرادی که به دلیل عوارض جانبی مصرف PrEP را قطع کردند، توانستند دوباره آن را شروع کنند.
PrEP برای چه کسی در نظر گرفته شده است؟
- مردان و زنان HIV-منفی که از کاندوم استفاده نمی‌کنند.
- مردان HIV-منفی که با مردانی رابطه جنسی دارند (MSM)، که در طول 3 ماه گذشته بدون استفاده از کاندوم رابطه جنسی مقعدی داشته اند.
- MSM HIV-منفی که در طول چند سال گذشته ابتلا به بیماری منتقله از راه جنسی (STD) در مقعد یا سیفلیس در آنها تشخیص داده شده است.
- MSM HIV-منفی که در طول 3 ماه اخیر رابطه جنسی همراه با مصرف مواد داشته اند.
- زوج‌های همجنسگرا یا دگرجنسگرا با HIV-مختلف (که در آن یک شریک جنسی HIV-مثبت و دیگری HIV-منفی است) که می‌خواهند به رابطه جنسی حفاظت نشده ادامه دهند در حالیکه شریک جنسی HIV-مثبت دارو مصرف نمی‌کند و نمی‌خواهد درمان را ادامه دهد.
- هر فردی که در طول 12 ماه گذشته دو بار درمان PEP انجام داده است.